آلرژی غذایی چیست؟
زمان مطالعه: 8 دقیقه
نکته:خوانندگان گرامی ، مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی دانش پزشکی شما میباشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود با پزشک فوق متخصص این زمینه مشورت نمائید.
آنچه شما در این مطلب می‌خوانید
آلرژی غذایی( Food Allergy ):
نزدیک به ۵درصد کودکان زیر ۵سال مبتلا به آلرژی غذایی هستند. درحال حاضر آلرژی غذایی رو به افزایش بوده و تا حدود ۲۰ درصد گزارش شده است هرچند که آلرژی غذایی در اکثر کودکان با افزایش سن بتدریج از بین می رود ، اما آلرژی به بادام زمینی، آجیل درخت، ماهی و صدف ماهی ممکن است مادام العمر باشد.
آلرژی غذایی چیست؟
نزدیک به ۵درصد کودکان زیر ۵سال مبتلا به آلرژی غذایی هستند.
براساس تحقیقات انجام شده در حال حاضر آلرژی غذایی در کودکان زیر ۱۸ سال درحال افزایش بوده و حدودا به میزان ۲۰ درصد گزارش شده است .
هرچند که آلرژی غذایی در اکثر کودکان با افزایش سن بتدریج از بین می رود ، اما آلرژی به بادام زمینی، آجیل درخت، ماهی و صدف ماهی ممکن است مادام العمر باشد.
آلرژی غذایی یک پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن به یک ماده غذایی خاص است.
آلرژی غذایی با عدم تحمل غذایی تفاوت دارد برخلاف آلرژی غذایی ، عدم تحمل غذایی بر سیستم ایمنی بدن تاثیر نمی گذارد، هرچند که ممکن است بین آنها علائم بالینی مشابه وجود داشته باشد.
علت آلرژی غذایی چیست؟
قبل از بروزعلائم یک واکنش آلرژی غذایی، فرد حساس باید قبلا حداقل یک بار در معرض غذای آلرژن زا قرار گرفته باشد.این ماده آلرژن زا می تواند از خوردن همان ماده غذایی یا در نوزادان و شیرخواران از طریق شیر مادر به نوازد یا شیر خوار منتقل شده و منجر به بروز حساسیت وعلائم بالینی در آنها شود.
اگر فرد با هر یک از روش‌های فوق برای بار دوم ، غذای آلرژن زا وارد بدن وی شود علائم بیماری آلرژیک در وی رخ میدهد.
در بیماران مبتلا به آلرژی یک نوع از آنتی بادی بنام IgE در بدن فرد با مواد غذایی آلرژن زا واکنش نشان داده، منجر به آزاد شدن یک ماده بنام هیستامین میشود، که می تواند منجر به بروز علائم آلرژیک در فرد شود.
علائم آلرژیک میتواند بصورت آسم( تنگی نفس و خس خس سینه)، خارش در دهان، اختلال در تنفس( دیسترس تنفسی) ، درد های شکم و معده، استفراغ یا اسهال باشد.
چه کودکانی در معرض خطر آلرژي غذایی هست ؟
در صورتیکه حداقل يكی از اعضای خانواده درجه اول مثل پدر، مادر، خواهر يا برادر مبتلا به علائم آلرژي مثل
درماتيت آتوپيك( حساسیت پوست بدن)،اگزما ( خشکی پوست) ، آب ريزش از بيني (رينيت آلرژيك)، يا آلرژي غذايي ثابت شده داشته باشند کودکان آنها نیز درمعرض خطر آلرژی غذایی خواهند بود.
تصویر درماتیت اتوپیک در یک کودک
تفاوت بین آلرژی غذایی و عدم تحمل غذا چیست؟
آلرژی غذایی باعث پاسخ سیستم ایمنی و آزادن شدن یک ماده بنام هیستامین در بدن شده ، وموجب ایجاد علائم ناراحت کننده در فرد مثل خارش ، کهیر، تورم لب و پلک، ضایعات پوستی، و…. تا علائم تهدید کننده زندگی مثل تنگی نفس شدید ، افت فشار خون ،و…..میشود.
اما عدم تحمل غذایی بر سیستم ایمنی بدن فرد تاثیر نمی گذارد، اگر چه برخی از علائم ایجا شده توسط عدم تحمل به مواد غذایی ممکن است همانند علائم آلرژی غذایی باشد.
عدم تحمل غذا ممکن است باعث همان علائم و نشانه‌هایی مانند تهوع، استفراغ، گرفتگی و اسهال شود که در آلرژی غذایی هم ظاهر میشود .بنابراین تشخیص این دو مورد از هم بسیار اهمیت دارد.
بیشتر چه غذاهایی باعث آلرژی غذایی می شوند؟
در بین مواد غذایی ، تقریبا 90 درصد از تمام آلرژی های غذایی توسط هشت غذای زیر ایجاد می شود این ۸ غذا شامل :
شیر
تخم مرغ
ماهی
میگو
بادم درختی
بادام زمینی
گندم
سویا
بیشترین مواد غذایی که در کودکان موجب آلرژی غذایی میشوند کدام هست؟
در ۹۰٪ موارد آلرژی غذایی بدنبال خوردن مواد غذایی زیر بروز میکند.
بادام زمینی
آجیل درختی
تخم مرغ
گندم
سویا
ماهی
میگو وصدف
شدیدترین واکنش آلرژی غذایی مربوط به کدام ماده غذایی هست؟
بادام زمینی
آجیل درختی
ماهی وصدف
علائم آلرژی غذایی چگونه هست؟
علائم آلرژی غذایی معمولاً پس از چند دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن غذای آلرژی زا بروز میکند.
علائم آلرژی غذایی حتی ممکن است در عرض چند دقیقه پس ازخوردن آن غذا هم شروع شود.
با این حال، در هر کودک علائم آلرژی غذایی ،ممکن است علائم متفاوتی بروز کند.
شایع ترین علائم آلرژی غذایی چگونه هست؟
استفراغ
اسهال
گرفتگی عضلات یا کرامپ عضلانی
کهیر( ضایعات پوستی)
اگزما (خشکی پوست بدن)
خارش یا تورم لب ها، زبان، دهان
خارش یا تنگی در گلو
تنفس سخت ( تنگی نفس)
خس خس سینه
افت فشار خون
علائم انافیلاکسی
تورم لب ناشی از خوردن ماده غذایی آلرژن زا
کهیر وضایعات پوستی ناشی از آلرژی غذایی
علائم آلرژی غذایی ممکن است به علائم و سایر مشکلات و بیماریهای دیگر شبیه باشد. به همین علت توصیه میشود جهت تشخیص دقیق با پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص این زمینه مشورت نمائید.
تورم شدید پلک ها بدنبال خوردن ماده غذایی آلرژن زا
ضایعه اگزمایی پوستی ناشی از آلرژی غذایی
علائم انافیلاکسی ناشی از آلرژی غذایی چیست؟
گاهی فرد با خوردن مواد غذایی آلرژن زا ، سریعا دچار علائم شدید و علائم تهدید کننده زندگی مثل علائم تنگی نفس و تورم یا ادم راه‌های هوایی، تورم گلو یا احساس وجود،، توده‌ای در گلو که تنفس را دشوار میکند، افت شدید فشار خون همراه با شوک، افزایش تعداد نبض ( تاکیکاردی)، سرگیجه، کاهش سطح هوشیاری میشوند، به این حالت علائم انافیلاکسی ناشی از آلرژی غذایی گفته میشود و نیازمند به بستری در بیمارستان و درمان فوری میباشد.
درمان آلرژی غذایی چیست؟
معمولا جز در موارد خاص هیچ دارویی برای درمان قطعی آلرژی غذایی وجود ندارد.
هدف از درمان آلرژی غذایی پیشگیری هست و از خوردن غذاهایی که علائم را ایجاد می کنند جلوگیری شود و درصورت بروز علائم آلرژی بدنبال خوردن مواد غذایی آلرژن زا با مصرف دارو تحت نظر پزشک از شدت علائم کاسته میشود.
پس از پیدا کردن غذاهایی که موجب آلرژی در فرد میشود، بسیار مهم است که از خوردن این غذاها و سایر غذاهای مشابه در آن گروه غذایی اجتناب شود.
نکته مهم دیگر این هست ، جهت موفقیت در درمان آلرژی غذایی ، بایستی از غذاهای آلرژن زا در رژیم غذایی خانواده هم اجتناب شود.
در مادران شیر ده بدنبال خوردن مواد غذایی آلرژی زا مقدار کمی از آلرژن های غذایی ممکن است از طریق شیر مادر به شیرخوارمنتقل شده و باعث واکنش آلرژیک شود.
سه روش موثر در درمان آلرژی چیست؟
۱)اجتناب از ماده آلرژن
۲)ایمینو تراپی
۳ درمان دارویی
برای کودکان و افراد مبتلا به واکنش آلرژیک شدید، جهت پیشگیری از بروز علائم واکنش های شدید آلرژی ،معمولا توصیه میشود یک کیت اورژانس که حاوی آمپول اتوماتیک تزریق اپی نفرین است، همیشه با خود بهمراه داشته باشند .
برای اطلاعات بیشتر در این خصوص و نحوه مصرف آمپول با پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص این زمینه مشورت نمائید.
نحوه تزریق آمپول اتوماتیک اپی نفرین در موارد بروز واکنش آنافیلاکسی
آلرژی غذایی تا چه مدتی ادامه دارد؟
معمولا در کودکان بسیاری از آلرژن های غذایی ممکن است خاصیت آلرژن زایی آن کوتاه مدت بوده و پس از سن ۳تا ۴ سالگی به آن غذا تحمل ایجاد شده و بهبود میابد و با خوردن مجدد آن ماده غذایی دچار علائم نشوند.
در بعضی از کودکان مبتلا به آلرژی ، جهت تایید بهبودی ، ممکن است بعد از سه تا شش ماه از بیماری ، جهت کنترول از بین رفتن علائم آلرژی در فرد ، تحت نظر مستقیم پزشک معالج ،فرد مبتلا از غذاهای خاص آلرژن زا مصرف کرده ، با توجه به بروز یا عدم بروز علائم آلرژی ،فرد مبتلا مورد ارزیابی قرار میگیرد .
آلرژی به شیر (Milk allergy ) و آلرژی به سویا (soy allergy) چیست؟
آلرژی به شیر و سویا معمولا در نوزادان و کودکان دیده می شود.
اغلب علائم این نوع آلرژی بر خلاف علائم آلرژی های دیگر بصورت علائم کولیک نوزادان (گریه و نفخ شکم در نوزاد ) ، یبوست ،دفع خون ازمدفوع ، قرمزی اطراف مقعد، ضایعات پوستی ، وزن گیری و رشد ضعیف (تاخیر رشد)هست.
درصورتیکه شیرخوار مبتلا به آلرژی ناشی از شیر (Milk allergy ) باشد معمولا پزشک معالج ، جهت درمان ، ممکن است فرمولا یا شیر خشک شیر خوار را به شیرخشک سویا یا شیر مادر همراه با رژیم غذایی در مادر تغییر میدهد .
تقریبا در ۴۰٪ موارد شیرخوار مبتلا آلرژی ناشی از شیر (Milk allergy ) معمولا به سویا هم آلرژی دارد به همین دلیل به شیرخشک حاوی سویا یا فرمولای سویا (Soy Formula )هم آلرژی خواهند داشت و به همین دلیل ممکن است پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص گوارش کودکان یک شیر مخصوصی که برای شیر خوار قابل هضم تر و فاقد آلرژی هست تجویز نماید.
علائم آلرژی ناشی از شیر (Milk allergy ) یا آلرژی ناشی ازسویا (soy allergy) ممکن است به علائم بیماریهای دیگر شبیه باشد. به همین دلیل توصیه میشود برای تشخیص دقیق با پزشک فوق تخصص در این زمینه مشورت نمائید..
پیشگیری از آلرژی های غذایی چگونه هست؟
در نوزادان ، معمولا با پیروی از یک سری توصیه ها، علائم آلرژی را به تاخیر انداخت.توصیه میشود ، در صورت امکان، نوزاد برای شش ماه اول منحصرا از شیر مادر تغذیه شود . همچنین توصیه میشود شروع غذای کمکی ( غذاهای جامد) را تا زمانی که شیرخوار به سن ۶ ماه یا بالاتر برسد ، نبایستی شروع کرد .
و جهت تاخیر بروز آلرژی در کودکان بایستی تا سال اول زندگی از مصرف شیر گاو، گندم، تخم مرغ، بادام زمینی وماهی اجتناب شود .
رستوران غذا خوردن بیماران مبتلا به آلرژی چگونه باشد؟
اگر کودک به یک یا چند ماده غذایی آلرژی داشته باشد، غذا خوردن در بیرون از منزل یا رستوران ، میتواند یک مشکل بزرگ برای خانواده باشد.
انجمن رژیم های غذایی آمریکا برای پیشگیری از آلرژی های غذایی ،در زمانیکه فرد مبتلا به آلرژی از غذای بیرون یا رستوران استفاده میکند این توصیه ها را ارائه کرده:
از مواد تشکیل دهنده غذاها در رستوران که قصد دارید از آن بخورید آگاهی کامل داشته باشید.
توصیه میشود مسئول سرو غذا در رستوران ، در مورد مبتلا بودن به آلرژی غذایی شما اطلاع داشته باشد.
همچنین مسئول سرو غذای رستوران باید بداند ، هر ظرف غذا از چه موادی تشکیل شده است تا از این طریق موادغذایی آلرژن زا شناسایی شود
در رستوران قبل از سفارش غذا، از محتویات ومواد تشکیل دهنده غذای سفارش داده شده آگاهی داشته باشیم.
از سرو و مصرف غذاهایکه بصورت خدمات بوفه یا سینی غذایی خانوادگی ، اجتناب شود .چون ممکن است آلودگی به ماده آلرژن زا ماده غذایی دیگر از طریق انتقال از یک ظرف به ظرف دیگر داشته باشد ، و فرد مبتلا به آلرژی غذایی با مصرف آن دچار علائم آلرژی شود.
افراد مبتلا به آلرژی غذایی بایستی از غذاهای سرخ شده اجتناب کنند ، چون ممکن است از روغن های مشابه جهت سرخ کردن غذاهای مختلف استفاده شود و با ایجاد آلودگی متقابل مواد غذایی ، فرد مبتلا به آلرژی غذایی با مصرف آن دچار علائم آلرژی شود.
نزدیک به ۵درصد کودکان زیر ۵سال مبتلا به آلرژی غذایی هستند. درحال حاضر آلرژی غذایی رو به افزایش بوده و تا حدود ۲۰ درصد گزارش شده است هرچند که آلرژی غذایی در اکثر کودکان با افزایش سن بتدریج از بین می رود ، اما آلرژی به بادام زمینی، آجیل درخت، ماهی و صدف ماهی ممکن است مادام العمر باشد. برای آشنایی بیشتر و مشاوره در خصوص آلرژی غذایی کودکان و علائم گوارشی ناشی از آلرژی غذایی به کلینیک فوق تخصصی کبد وگوارش کودکان دکتر حسینی تماس گرفته ، یا به سایت کلینیک https://drhosseyni.com مراجعه بفرمائید.
تلفن تماس
آدرس:
مازندران / ساری : خیابان فرهنگ / مجتمع پزشکی شهریار ۳
مازندران / ساری : کلینیک فوق تخصصی طوبی
مازندران/ قائمشهر ؛ بیمارستان مرکز آموزش درمانی رازی
نکته:
خوانندگان گرانقدر ، مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی دانش پزشکی شما میباشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود با پزشک فوق متخصص این زمینه مشورت نمائید.
