زمان مطالعه: 7 دقیقه

نکته:  خوانندگان گرامی ، مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی دانش پزشکی شما میباشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود  با پزشک فوق متخصص این زمینه مشورت نمائید

افراد مبتلا به بیمارهای درد شکم یا  یبوست مزمن    یا خونریزی از مقعد یا  خونریزی گوارشی یا اسهال مزمن  یا  بیماری کولیت الرژیک   و یا بیماری التهابی روده نیازمند به کولونوسکوپی تشخیصی یا درمانی میباشند. برای آشنایی بیشتر و مشاوره در خصوص بیماریهای کبد وگوارش کودکان به   سایت کلینیک  https://drhosseyni.com مراجعه بفرمائید.

 

كولونوسكوپي  (Coloniscopy) چيست؟

دستگاه کولونوسکوپ  دارای لوله‌ای باریک و انعطاف پذیر به طول حدودا ۱۵۰ سانتی متر است که دوربینی کوچک با قطر حدود ۱ سانتی متر در قسمت سر لوله آن‌ قرار گرفته است.
بعد وارد کردن لوله کلونوسکوپ از طریق مقعد به روده بزرگ ، تمام قسمت های روده بزرگ ( کلون) و قسمت انتهایی روده کوچک ( سکوم) و درصورت لزوم قسمت انتهایی روده کوچک ( ایلئوم) از نظر هر گونه زخم، التهاب ، بافت غیرعادی (انواع پولیپ، تومور و سرطان روده) مورد ارزیابی تشخیصی قرار میگیرد.

ودر صورت لزوم ، از هرگونه ضایعه غیر طبیعی مثل التهاب ، زخم روده ، پولیپ روده، توده روده بزرگ ، جهت تشخیص قطعی نمونه بافتی ( بیوبسی) گرفته میشود.

کلونوسکوپی چگونه انجام میشود؟

كولونوسكوپي روشي براي بررسي روده بزرگ (کلون)ميباشد .
اگر بر اساس شرح حال ‌و معاینه از بیمار ، درصورتیکه جهت تشخیص بیماری نیازمند انجام کلونوسکوپی تشخیصی یا درمانی باشد با هماهنگی های لازم ، بیمار در یک زمان مشخص به اتاق اندوسکوپی منتقل شده و بعد از مشاوره با متخصص بیهوشی با دریافت داروهای بیهوشی لازم ( جهت خواب عمیق یا بی دردی بیمار) توسط پزشک فوق تخصص گوارش تحت کلونوسکوپی دستگاه گوارش مقعد و روده بزرگ ( رکتوم و کولون) قرار میگیرد .

در طی انجام کلونوسکوپی بیمار به پهلوی چپ میخوابد در ابتدا سر لوله کلونوسکوپ که يك لوله انعطاف پذير بوده و يك دوربين در انتهاي آن نصب است ، از مقعد وارد روده بزرگ شده و به تدريج و به آرامی جلو رفته از تمام قسمت های روده بزرگ ( کلون) و قسمت انتهایی روده کوچک ( سکوم) عبور کرده و گاهی هم در صورت لزوم از طریق دریچه موجود در قسمت انتهایی روده بزرگ ( سکوم ) به آرامی وارد بخشی از روده کوچک بنام ایلئوم شده تا این قسمت هم مورد ارزیابی قرار گیرد.

در طی انجام کلونوسکوپی ابتدا لوله قابل انعطاف کلونوسکوپ وارد مقعد شده ، در این موقعیت مقعد و انتهای تحتانی روده بزرگ بیمار ازجهت بواسیر( هموروئید) زخم ( فیشر آنال) پولیپ یا توده ، مورد معاینه و ارزیابی گرفته و سپس به آرامی وارد قسمت های دیگر روده بزرگ شده،  و بعد از دمیدن  مقداری هوا از طریق لوله کلونوسکوپ به داخل روده بزرگ ( کلون) ، تمام قسمت های روده بزرگ ( کلون) و قسمت انتهایی روده کوچک ( سکوم) از نظر هر گونه زخم، التهاب ، بافت غیرعادی (انواع پولیپ، تومور و سرطان روده) مورد ارزیابی تشخیصی قرار میگیرد

 

تصاویر کلون یا روده بزرگ نرمال طی کلونوسکوپی

در حین انجام کلونوسکوپی چه اقداماتی انجام میشود؟

همچنین در حین انجام کلونوسکوپی تمام قسمت های روده بزرگ ( کلون) و قسمت انتهایی روده کوچک ( سکوم) از نظر هر گونه زخم، التهاب ، بافت غیرعادی (انواع پولیپ، تومور و سرطان روده) مورد ارزیابی تشخیصی قرار میگیرد

علاوه بر اخذ نمونه بافتی ( بیوبسی مخاط) جهت پاتولوژی بافت‌های آسیب دیده از جهت ارزیابی بیماریهای روده بزرگ ( بیماریهای التهابی و کانسر کولون) همچنین میتوان

پولیپ های روده بزرگ را همزمان با انجام تکنیک های لازم ( پولیپکتومی)  از بدن بیمار خارج نمود.

همچنین در موارد خونریزی های شدید و غیر قابل کنترول از طریق کلونوسکوپی میتوان رگ خونریزی دهنده را با تزریق دارو یا روش های درمانی موجود مسدود و خونریزی را کنترول کرد.

 

یک ضایعه پولیپ و غیرطبیعی طی کلونوسکوپی

 

برداشتن پولیپ حین کلونوسکوپی ( پولیپکتومی) 

چه مواردي نياز به انجام كولونوسكوپي ميباشد؟

• افرادی با شکایت از خونريزي از مقعد( خونریزی گوارش تحتانی)

• جهت برداشتن پوليپ روده

• در موارد اسهال مزمن و طول كشيده

• افراد مبتلا به درد شكمي مزمن

• جهت تشخیص بیماری التهابی روده ، در افراد با شک به بيماريهاي التهابي روده(IBD)

• پیگیری و انجام دوره ایی کلونوسکوپی در افراد مبتلا به سابقه قبلی سرطان روده بزرگ( کانسر کلون) و در افراد مبتلا و تحت درمان بیماری التهابی روده.

• جهت تشخیص کولیت آلرژیک ، در بیماران با شک به کولیت الرژیک

• در آوردن جسم خارجی

• گاهي در يبوست هاي مقاوم به درمان

قبل از انجام كولونوسكوپي چه اقداماتی لازم هست؟

• در روز عمل کلونوسکوپی بیمار بایستی از 8 ساعت قبل از عمل ناشتا باشد.

• جهت انجام كولونوسكوپي لازم است كه روده بیمار كاملا تمييز باشد تا ديد كافي جهت ارزیابی روده وجود داشته باشد .

•  جهت پاکسازی روده بزرگ به مدت ۲-۳  روز  توسط داروهای پودر پيدرولاكس و شياف بيزاكوديل برحسب وزن و سن بيمار تجویز ميشود تا روده بیمار بطور کامل پاکسازی شود.

علت خونریزی از مقعد بعد از انجام کلونوسکوپی چیست؟

بعد از انجام کلونوسکوپی ممکن است بیمار از دفع خون به مقدار کم  از مقعد شکایت داشته باشد معمولا این خون ناشی از نمونه برداری از روده ها یا انجام کلونوسکوپی در افرد دچارهموروئید ( بواسیر) یا فیشر (شقاق ) مقعد بوده و به اندازه چند لخته خون کوچک میباشدوخودبخود بهبود میابد.

در این شرایط جای نگرانی وجود ندارد اما در صورتیکه شدید باشد  و بعد از 2 روز همچنان ادامه داشته باشد، لازم است با پزشک معالج مشورت شود.

در موارد برداشتن پولیپ روده (پولیپکتومی) یا نمونه برداری از بافت تومور بیشترین احتمال خونریزی وجود دارد. میزان این خونریزی بسیار کم بوده و بمدت ۱-۲ روز ادامه خواهدداشت.

اگر بعد از انجام کلونوسکوپی ،خصوصا دربیماریکه سابقه پولیپکتومی داشته و خونریزی بصورت لخته لخته و با حجم زیاد وجود داشته باشد، بهتر است سریعا به اورژانس بیمارستان جهت بستن رگ خونریزی دهنده با کولونوسکوپ مراجعه نمایید.

عوارض کلونوسکوپی چیست؟

اندوسکوپی و کلونوسکوپی چقدر عوارض دارد؟

در مجموع عوارض کلی اندوسکوپی حدودا ۰/۰۱۳ درصد و میزان مرگ و میر ناشی از اندوسکوپی حدودا ۰/۰۰۴ درصد گزارش شده است.

آندوسکوپی با اینکه یک روش تشخیصی بسیار مناسب جهت بیماریهای دستگاه گوارش هست اما در برخی ازموارد ممکن است باعث عوارضی مثل خونریزی مخاطی دستگاه گوارش و پارگی روده شود.

بر اساس مقالات عوارض کلی کلونوسکوپی تشخیصی حدودا ۰/۳۵ درصد  میباشد.

و عوارضی مثل سوراخ شدن روده بدنبال کولونوسکوپی تشخیصی 0.2٪ گزارش شده است.

و عوارضی مثل خونریزی از دستگاه گوارش بدنبال کولونوسکوپی تشخیصی ، حدودا ۰/۰۹ درصد گزارش شده است.

عوارض کلی کولونوسکوپی درمانی یا پوليپکتومی حدودا ۲/۳ درصد میباشد ( قدری بیشتر از کلونوسکوپی تشخیصی ).

• عوارضی مثل پارگی یا سوراخ شدن روده بدنبال پولیپکتومی حدودا ۰/۳۲ درصد
• وعوارضی مثل خونریزی از دستگاه گوارش بدنبال پولیپکتومی حدودا ۱/۷ درصد گزارش شده است.

قبل از انجام کلونوسکوپی خوردن چه داروهایی بایستی قطع شود ؟

قبل از انجام کلونوسکوپی ، در صورت ابتلا به هرگونه بیماری و مصرف هرگونه دارو( قلبی، فشارخون ، دیابت، ،تیروئید، کلیوی، آسپرین، پلاویکس، …..) سابقه آلرژی یا ابتلا به بیماری هپاتیت یا ایدز بایستی پزشک معالج را در این خصوص مطلع کرد.

در بعضی از بیماران بدلیل داشتن بیماری زمینه ای خونی یا اختلالات انعقادی یا مصرف آسپرین یا پلاویکس بدنبال انجام بیوبسی طی کلونوسکوپی می توانند دچار خونریزی از مقعد ( رکتوم ) شوند.

به همین علت به بیماران توصیه میشودچند روز قبل از انجام کلونوسکوپی مصرف آسپرین یا پلاویکس را قطع کند.  قطع کردن این نوع داروها بیش از پنج روز می تواند بسیار خطرناک باشد. توصیه میشودجهت پیشگیری از عوارض بیماری زمینه ای ، با هماهنگی پزشک معالج ، بعد از پنج روز ، مصرف این قرصها مجدد ادامه یابد.

مدت زمان انجام کلونوسکوپی چقدر است؟

امروزه جهت راحتی و آرامش هرچه بیشتر بیمار طی کلونوسکوپی با بیهوشی عمیق انجام میشود.

در طی انجام کلونوسکوپی با بیهوشی عمیق در تمامی مراحل کلونوسکوپی ، بیمار در خواب عمیق بوده و هیچگونه دردی احساس نخواهد کرد و پس از اتمام کلونوسکوپی از خواب بیدار می شود.

مدت زمان انجام کلونوسکوپی  و بررسی دقیق تمامی قسمت های روده بزرگ یا کولون مثل رکتوم، سیگموئید، کولون نزولی، کلون عرضی، کولون صعودی، سکوم، حداکثر ۲۰ تا۳۰ دقیقه طول میکشد.

چه مدت بعد از انجام کلونوسکوپی بیمار مرخص میشود؟

بدنبال انجام کلونوسکوپی تحت بیهوشی یا خواب عمیق ، جهت کنترول علائم حیاتی مثل تنفس، فشارخون، تا هوشیاری کامل بیمار، معمولا بیماران در یک اتاق بنام ریکاوری بعد از عمل ، تحت نظر یک پرسنل آموزش دیده و ورزیده بمدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه تحت نظر و کنترول قرار میگیرند و بعد از هوشیاری کامل و خودن غذا و عدم وجود استفراغ و خونریزی هرگونه عوارض دیگر بیمار ترخیص میشود.و همراه با جواب پاتولوژی مجدد به پزشک معالج مراجعه مینماید.

علت دل درد یا نفخ بعد از انجام کلونوسکوپی چیست؟

جهت ارزیابی دقیق مخاط روده طی کولونوسکوپی نیازمند وارد کردن هوا بداخل روده میباشد احتباس این هوا در روده ، بعد از انجام کلونوسکوپی میتواند موجب دل پیچه و دل درد خفیف در بیمار شود. این درد موقت بوده و معمولا بعد از تخلیه هوا از روده،برطرف خواهد شد.

خطرناکترین عوارض کولونوسکوپی چیست؟

بدنبال کولونوسکوپی احتمال پارگی روده وجود دارد که در سنین بالا و یا افرادی که دچار بیماری های زمینه هستند بیشتر رخ می دهد.

پارگی روده بدنبال کلونوسکوپی ، معمولا در کولونوسکوپی های معمولی ایجاد نمیشود معمولا در افرادی رخ میدهد که خم روده ی بسیار بد داشته ،وکلونوسکوپی سخت جهت رد شدن لوله کلونوسکوپی از این خم های روده ای دارند و حین کلونوسکوپی با فشار به روده موجب پارگی آنها خواهد شد..

به همین دلیل توصیه میشود تا۶ ساعت بعد از انجام پولیپکتومی بیمار ناشتا بماند  تا اگر خونریزی صورت گرفت، بتوان دوباره با کولونوسکوپی رگ را بست .

در بعضی از بیماران بدلیل داشتن اختلالات انعقادی یا مصرف آسپرین یا پلاویکس بدنبال انجام بیوبسی طی کلونوسکوپی می توانند دچار خونریزی از مقعد ( رکتوم) شوند.

به همین علت به بیماران توصیه میشودچند روز قبل از انجام کلونوسکوپی مصرف این دارو ها را قطع کند.

قطع کردن این نوع داروها بیش از پنج روز می تواند بسیار خطرناک باشد.

توصیه میشودجهت پیشگیری از عوارض بیماری زمینه ای ، با هماهنگی پزشک معالج ، بعد از پنج روز ، مصرف این قرصها مجدد ادامه یابد.

افراد مبتلا به بیمارهای درد شکم یا  یبوست مزمن    یا خونریزی از مقعد یا  خونریزی گوارشی یا اسهال مزمن  یا  بیماری کولیت الرژیک   و یا بیماری التهابی روده    نیازمند به کولونوسکوپی تشخیصی یا درمانی میباشند. 

برای آشنایی بیشتر و مشاوره در خصوص بیماریهای کبد وگوارش کودکان به   سایت کلینیک  https://drhosseyni.com مراجعه بفرمائید.

تلفن تماس 

09014878765

آدرس:

مازندران / ساری : خیابان فرهنگ / مجتمع پزشکی شهریار ۳

مازندران / ساری : کلینیک فوق تخصصی طوبی

مازندران/ قائمشهر  ؛ بیمارستان مرکز آموزش درمانی رازی

نکته: 

خوانندگان گرامی ، مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی دانش پزشکی شما میباشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود  با پزشک فوق متخصص این زمینه مشورت نمائید