تغذیه نوزاد
زمان مطالعه: 7 دقیقه
آنچه شما در این مطلب می‌خوانید
بهترین شیر برای نوزاد در شش ماه اول زندگی چیست؟
معمولا نوزادان اززمان تولد تا شش ماهگی رشد بسیار سریعی دارد بطوریکه تا سن ۵-۶ ماهگی وزن او به بیش از دو برابر وزن تولدش میرسد.
تغذیه مناسب درطی این دوره شش ماه در تضمین سلامت کودکان و تضمین رشد مناسب برای دوره سنین بعدی کودکی بسیار مهم است.
• در۶ماه اول تولد بهترین و کاملترین ماده غذایی که بتواند تمام نیازهای رشد جسمی ورشد تکامل ذهنی نوزاد را تامین کند شیرمادراست، ترکیب شیمیایی شیرمادر درطی فرایند رشدی نوزادکاملا با نیازهای وی متناسب میباشد.
• در شش ماه اول تولد ، تغذیه نوزادان و کودکان باید فقط توسط شیر مادر صورت گیرد و درصورت لزوم و شرایط خاص بایستی ازشیر خشک استفاده شود.
نکته:
خوانندگان گرامی توجه داشته باشید که مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی شما می باشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود با پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص گوارش و کبد در این زمینه مشورت نمائید.
فرق شیر مادر با شیرخشک چیست؟
بیشترشیرخشک ها ،محصولاتی هستند که ازشیر گاو تهیه میشوند وجهت نزدیکترشدن ترکیبات شیمیایی آن به شیرمادر،علاوه بر اضافه کردن ویتامین ومواد معدنی ،تغییراتی در پروتئین ها و چربی ها و قندهای آن هم ایجاد میکنند .
با این وجود ،علی رغم همه تلاش های انجام شده جهت نزدیک کردن ترکیبات شیر خشک به شیر مادر، این محصولات شیرخشک هیچگاه دقیقا شبیه شیرمادر نخواهند شد و همچنین برخلاف شیرمادر ترکیب شیمیایی آنها درتمام مدت تغذیه کودک ثابت است .
برای مشاوره آنلاین در مورد تغذیه فرزند دلبندتان با پزشک متخصص اینجا کلیک کنید
- با توجه به اینکه نیازمندیهای رشدی کودک بر اساس وزن تولد، سن حاملگی کودک ، متفاوت است ، محصولی که به تناسب این نیازمندی بطور فیزیولوژیک ترکیبش تغییر میکند فقط و فقط شیرمادر است.
- نسبت مواد معدنی موجود در شیر شیرمادر و ترکیب آن در چند روز اول تولد بگونه ای است که با نیاز نوازد و سیستم ایمنی نوزاد و ساختار فیزیولوژیکی رشد نوزاد تناسب کامل دارد و این موضوع در نوزادان نارس بسیار اهمیت دارد.
- بنابراین جز در موارد خاص با نظر پزشک نبایستی خانواده ها خودسرانه از فرآورده های شیرخشک استفاده کنند و نوزاد را از مزایای شیرمادر ، این معجزه خداوند بی بهره کنند.
نکته:
خوانندگان گرامی توجه داشته باشید که مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی شما می باشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود با پزشک متخصص کودکان و نوزادان و فوق تخصص گوارش و کبد کودکان مشورت نمائید
معیارهای کافی بودن شیر مادر برای نوزاد چیست؟
چطور متوجه شویم که شیر مادر، کافی هست؟
مهمترین معیار کافی بودن شیرمادربرای نوازد وزن گیری شیرخوار است.
کم شدن وزن نوزاد، به چه میزان غیر طبیعی است؟
اکثر نوزادان در ۲-۴ روز ا ول پس از تولد، وزن از دست میدهند در نوزادانیکه ،از شیر مادر یا شیر خشک خوب تغذیه میشوند کاهش وزن نباید ادامه یابد. در نوزادان حتی اگر شیردهی بصورت مطلوب انجام شود کاهش وزن بیشتر از ۷٪ وزن زمان تولد، غیرطبیعی بوده و نیازمند بررسی تشخیصی هست. و بایستی به پزشک متخصص یا فوق تخصص گوارش کودکان مراجعه کرد.
چطور متوجه شویم شیر مادر کم هست؟
در طی کنترول نوزادان جهت ارزیابی وزن گیری اگر تغییر وزن نوزاد قبل و بعد از تغذیه ،کمتر از ۴۵ گرم باشد به احتمال زیاد کمبود شیر مادروجود دارد ودر این مورد جهت تغذیه شیر خوار بایستی تصمیم مناسب گرفته شود.
وجهت مشورت توصیه میشود به پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص گوارش کودکان مراجعه شود.
برای مشاوره آنلاین در مورد تغذیه فرزند دلبندتان با پزشک متخصص اینجا کلیک کنید
چطور متوجه شویم شیر از پستان مادر، بطورکافی تخلیه نمیشود ؟
اگربعد از شیر دادن به نوزاد، در پستان بیشتر از ۳۰ سی سی باقی بماند نشانه ای از تخلیه ناکافی پستان توسط نوزاد است، و نیازمند ارزیابی و شناسایی علت تخلیه ناکافی شیر،معاینه پستان، اصلاح تکنیک شیردهی و…..میباشد.
وجهت آموزش تکنیک صحیح شیردهی توصیه میشود به پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص گوارش کودکان مراجعه شود.
معیارهای کافی بودن شیر مادر در سنین بالاتر چیست؟
بعد از دوره نوزادی و درسنین بالاتر، تشخیص کافی بودن شیر مادر برای کودک با ارزیابی نمودار رشد کودک و توجه به شیب منحنی رشد شیرخوار و صدک وزنی در تعیین کافی بودن شیرمادرکمک کننده است.
در ارزیابی نمودار رشد کودک ، تا وقتیکه که منحنی رشد کودک شیب نرمال و طبیعی خود را داشته باشد میتوان به احتمال زیاد از کافی بودن شیرمادر مطمئن شد و برعکس زمانی که منحنی رشد سیری نزولی بگیرد باید به فکر وجود بیماریهای مختلف در کودک مثل ریفلاکس ،آلرژی غذایی، عفونت اداری ، اختلالات در بلع شیر و…..یا عدم کافی بودن شیر مادر و مشکلات تغذیه ایی و کمبود دریافت غذای مناسب بود.در این شرایط توصیه میشود جهت ارزیابی تشخیصی و پیشگیری از عوارض احتمالی با پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص گوارش کودکان مشورت نمایید .
چه مدت میتوان شیر دوشیده شده مادر را نگهداری کرد؟
شیردوشیده شده مادر، جهت تغذیه نوزاد، در حرارت اتاق میتوان حداکثربه مدت ۴تا۶ ساعت نگهداری واستفاده کرد و پس ازاین مدت مجاز به فریزکردن آن نیستیم.
شیر دوشیده شده مادر درحرارت یخچال میتوان تا ۴۸ساعت نگهداری کرد یا اینکه میتوان آنرا نیم ساعت در یخچال قرار داده و سپس فریز کرد.
شیر دوشیده شده مادر را چگونه فریز کنیم ؟
جهت نگهداری و فریز شیر دوشیده شده ظروف پلاستیکی نسبت به ظرفهای شیشه ای ظروف شیشه ای ارجح تر است زیرا لکوسیت های موجود در شیر مادر( گلبول های سفید خون مادر ) به جدار ظرف شیشه ای می چسبند.
برای مشاوره آنلاین در مورد تغذیه فرزند دلبندتان با پزشک متخصص اینجا کلیک کنید
ظرف ذخیره شیر مادر، ترجیحا غیرشیشه ایی ، وبایستی کاملا تمیز باشد، شیر دوشیده شده را جهت ذخیره ،باید بلافاصله داخل یخچال یا فریزر قرار داد.
روش دوشیدن و تخلیه شیر از سینه مادر با دست:
روش دوشیدن و تخلیه شیر از سینه مادر با پمب شیر دوش:
شیر مادر دوشیده شده جهت نگهداری و مصرف بعدی جهت شیرخوار، درصورتیکه:
در هوای اتاق میتوان تا ۴ ساعت نگهداری کرد
در یخچال میتوان بمدت ۴۸ ساعت نگهداری کرد.
و در جا یخی یخچال میتوان بمدت ۲ هفته نگهداری کرد.
در فریزر معمولی (۱۸ – درجه) باشد میتوان بمدت ۳ماه نگهداری کرد.
در فریزهای فریزر صنعتی (۳۲- درجه) میتوان بمدت ۶ماه نگهداری کرد.
روش فریز کردن ونگهداری شیرمادر دوشیده شده:
بعد از شستشوی دست ها با صابون، به آرامی پستان مادر را دوشیده و شیر حاصل از دوشیدن را در لیوان جمع آوری کرده و جهت ذخیره در فریزر انرا در ظروف پلاستیکی مخصوص که برای همین منظور تولید شده اند ریخته وبا ثبت تاریخ بر روی آن در فریزر نگهداری میکنیم .
شیرمادر فریز شده را چگونه گرم کنیم؟
برای مصرف مجدد از شیردوشیده مادر که جهت ذخیره آنرا منجمد کرده بودیم ، جهت گرم کردن آن هرگز ظرف شیر را نبایستی مستقیما روی حرارت اجاق قرار دهیم بلکه ابتدا باید درطی مدت نیم تا یک ساعت شیر را در هوای اتاق گذاشته تا به درجه حرارت بدن برسد(با چکاندن یک قطره بروی ساعد، حرارت مناسب را می توان تشخیص داد) سپس جهت تغذیه نوزاد از آن استفاده کنیم.
روش دیگر برای گرم کردن شیر مادر فریز شده ،اینگونه هست که ظرف حاوی شیر فریز شده را درون ظرف آب ولرم بگذاریم وآهسته آنرا تکان داده تا کم کم یخ آن باز شود و وقتیکه گرمای آن به در حد گرمای بدن رسید جهت تغذیه نوزاد یا کودک ازآن استفاده کنیم.
• چه اقداماتی لازم هست تا شیردهی مادر ادامه پیدا کند؟
جهت افزایش شیر مادر و ادامه موفقیت شیردهی موارد زیر توصیه میشود
۱) جهت ادامه موفقیت شیردهی حفظ آرامش مادر و استراحت، وخواب کافی مادراهمیت بسزایی دارد.
۲) تکنیک مناسب شیردهی از پستان و مکیدن درست و مکرر نوک پستان توسط نوزاد در افزایش شیر مادر بسیار موثر میباشد.
۳) رعایت وضعیت درست شیردادن به نوزاد ( تکنیک درست شیردهی)در ادامه موفقیت شیردهی از پستان تاثیر بسزایی دارد،
۴) رعایت تغذیه صحیح در مادر و رژیم غذایی متناسب با مادر شیرده همراه با فعالیت فیزیکی ( ورزش ) مناسب در مادر ، در افزایش شیر مادر و ادامه شیردهی از پستان مادر مهم میباشد.
۵) هم اتاق بودن مادر و نوزاد در روزهای اول تولد خصوصا در موارد زایمان در بیمارستان به روش سزارین در افزایش شیر مادر و ادامه شیردهی مادر بسیار موثر میباشد.
۶) شیردهی از پستان و مکیدن مکرر پستان توسط نوزاد خصوصا در روزهای اول تولد تیزدر در افزایش شیر مادر و ادامه شیردهی نقش مهمی دارد.
۷) شروع به موقع تغذیه تکمیلی (غذای کمکی) کودک نیز درافزایش شیر مادروادامه شیردهی موثر میباشد.
بایستی این نکته را هم درنظر داشته باشیم شروع و نوع الگوی غذای کمکی بر حسب شرایط و موقعیت هرشیرخوارمتفاوت میباشد و الزاما این الگو را نمیتوان در همه کودکان بکار برد.
برای مشاوره آنلاین در مورد تغذیه فرزند دلبندتان با پزشک متخصص اینجا کلیک کنید
چه غذاهایی موجب افزایش شیر مادر میشوند؟
تخم مرغ ، گوشت ، ماهی ، آب، ماست ، شیر، کره، پنیر،سیر،هویج،زنجبیل، کدو حلوایی ، برگ شوید،نارگیل، انار، خرما، مرکبات، بلوبری، زردآلو، مغزیجات و آجیل،دانه رازیانه،زیره سبز، کنجد، دانه کتان، برنج قهوه ایی، جو دوسر،
غذاهایکه موجب افزایش شیر مادر میشوند:
نکته:
خوانندگان گرامی توجه داشته باشید که مطالب ارائه شده در سایت این کلینیک صرفاً جهت آگاهی شما می باشد و نه خود درمانی. قبل از هر گونه اقدام درمانی توصیه میشود با پزشک متخصص کودکان و نوزادان یا فوق تخصص گوارش کودکان دراین زمینه مشورت نمائید
